ที่บริเวณศาลเจ้าพ่อคำปวน บ้านหนองหล่ม ต.หนองหล่ม อ.ดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา เป็นที่ประดิษฐาน อนุสาวรีย์ พญาคำปวน เวียงหนองหล่ม( เจ้าพ่อคำปวน ) เป็นที่เคารพนับถือของชาวบ้านทั้งในและนอกพื้นที่ซึ่งอยู่ในบริเวณดงหอ เป็น ป่าน้ำต้นน้ำซับน้ำจำที่หล่อเลี้ยงชุมชนหนองหล่มและหลายตำบล และเป็นป่าไม้เบญจพรรณที่มีทั้งต้นไม้ใหญ่โดยเฉพาะต้นผึ้ง ยวนผึ้ง หรือไม้แหลง ที่มีลำต้นขนาดใหญ่5-6คนโอบ และพบว่าตามโคนต้นและกลางลำต้นจะมีลักษณะออกมาแปลกผิดปกติคล้ายหัวช้างทอดงวงยาวลงมาถึงดิน และหัวช้าง ชูงวงขึ้นสู่ลำต้น สร้างความแปลกประหลาดให้กับชาวบ้านโดยชาวบ้านเชื่อว่าเป็นช้างปู่ก่ำงาเขียวของเจ้าพญาคำปวน หรือเจ้าพ่อคำปวน มาสิงห์สถิตอยู่จึงได้นำรูปปั้นช้างมาตั้งอยู่บริเวณโกล้ต้นผึ้งดังกล่าว
จากการสังเกตุบริเวณดงหอบ้านหนองหล่มเป็นถนนรอบป่าไม้ดงหอและมีน้ำแหล่งน้ำซับไหลตลอดทั้งปีไม่มีแห้งและข้างอนุสาวรีย์เจ้าพ่อคำปวน จะมีรูปปั้นช้าง และต้นผึ้งขนาด 5 คนโอบสูงราว30เมตร โคนต้นมีลักษณะเป็นตะปุ่มตะป่ามคล้ายเท้าแสนปมและลำต้นทอดงวงยาวลงมาถึงดินเหมือนงวงช้าง ชาวบ้านเชื่อว่าเป็นวิญญาณช้างปู่ก่ำงาเขียวซึ่งเป็นช้างของเจ้าพ่อคำปวนที่มาแสดงอิทธิฤทธิ์ให้ชาวบ้านหลังจากนั้นชาวบ้านจึงนำรูปปั้นช้าง 3 ตัวพ่อแม่ลูกตั้งไว้หน้าบริเวณต้นผึ้งเพื่อเป็นอนุสรณ์ ช้าง ปู่ก่ำงาเขียว ที่เป็นช้างมีประวัติศาสตร์ ยุคสมัยโบราณ ในตำบลหนองหล่มให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้ ดังกล่าว
ภาพ-ข่าว ปัณณวิชญ์ อยู่ดี จ.พะเยา
