ที่วัดพระธาตุดอยกองมู อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นช่วงของการจัดงานประเพณีลอยกระทงสวรรค์และนมัสการพระธาตุดอยกองมู ประจำปี 2567 ที่จัดพิธีเปิดเทศกาลไปเมื่อช่วงค่ำ ท่ามกลางความสนใจจากชาวบ้านและนักท่องเที่ยวต่างชาติ โดยเฉพาะชาวไทใหญ่และนักท่องเที่ยว ที่ใน 1 ปีจะได้มีโอกาสเที่ยวชมและสัมผัสกับวิถีชีวิต ที่ได้ร่วมกันอนุรักษ์ประเพณีดั้งเดิมไว้อย่างยาวนาน จนกลายเป็นเอกลักษณ์ของเทศกาลหนึ่ง ที่บรรดานักท่องเที่ยวต่างถิ่นจะเดินทางไปเที่ยวชมความสวยงามของเทศกาลลอยกระทงที่ไม่เหมือนใคร
ทั้งรูปแบบงานที่เน้นความเป็นวิถีท้องถิ่นอย่างแท้จริง ภายในงานก็จะเน้นให้ชาวพุทธได้ร่วมกันทำบุญถวายแด่องค์พระธาตุดอยกองมูที่อยู่คู่บ้านคู่เมืองแม่ฮ่องสอนนับตั้งแต่ก่อตั้งเมืองแม่ฮ่องสอนในอดีต การทำบุญจากหลวงพ่อทันใจ ทำบุญปล่อยเคราะห์ด้วยการลอยกระทงสวรรค์ ที่มีเพียงแห่งเดียวเท่านั้น รวมถึงการจัดงานรื่นเริงของท้องถิ่น การแสดงศิลปะประเพณีดั้งเดิมของชาวไทใหญ่และจากทุกชุมชนทุกคืน รวมถึงยังมีหนังกลางแปลงย้อนยุคตลอดการจัดงานอีกด้วย
สำหรับประเพณีลอยกระทงสวรรค์และนมัสการพระธาตุดอยกองมู จะจัดขึ้นช่วงก่อนถึงวันลอยกระทงของไทยราว 4-5 วัน เพื่อเปิดโอกาสให้ชาวบ้านได้ร่วมทำบุญประจำปีแล้วจึงไปลอยกระทงในวันเพ็ญเอนสิบสองอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งการลอยกระทงสวรรค์นั้น เป็นการสืบทอดความเชื่อมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ที่เล็งเห็นว่าจังหวัดแม่ฮ่องสอนนั้นพื้นที่เต็มไปด้วยภูเขาสูงชัน ไม่มีน้ำสายใหญ่ๆ ให้ชาวบ้านได้ลอยกระทง จึงได้คิดหาหนทางให้ผู้คนได้มีโอกาสร่วมงานประเพณี ด้วยการลอยกระทงสวรรค์ ที่ตัวกระทงทำมาจากกระดาษสีใบเล็กๆ ข้างในกระทงใส่เทียนขนาดเล็กไว้1 เล่ม แล้วจึงนำกระทงไปผู้ติดกับลูกโป่งสวรรค์ จากนั้นจึงอฐิษฐานก่อนที่จะปล่อยล่องลอยขึ้นสู่ท้องฟ้า โดยมีความเชื่อว่าจะนำพาสิ่งไม่ดีให้ลอยล่องออกไปจากชีวิตนั้นเอง
วิรัตน์ นันทะพรพิบูลย์ จ.แม่ฮ่องสอน